Ochrona roślin: Jak uniknąć surowej kary!?

Trzeba sobie bezwzględnie uzmysłowić, że za stosowanie środków ochrony roślin niezgodnie z przepisami prawa grozić może kara grzywny. Co należy zatem zrobić, aby jej uniknąć?




Za Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa przypomnieć należy, że stosując środki ochrony roślin winniśmy bezwzględnie:

  • nie stwarzać zagrożenia dla zdrowia ludzi, zwierząt (pszczół!) oraz dla środowiska;
  • skutecznie zapobiegać przenoszeniu się preparatów na obszary i obiekty niebędące celem zabiegu.

Podzielić należy opinię, że przyszło nam żyć w czasach w których nie da się osiągnąć satysfakcjonujących nas plonów bez stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Musimy mieć jednak świadomość, że chemiczna ochrona roślin jest tylko jedną z wielu metod stosowanych w ochronie roślin. Metoda chemiczna ma swoje poważne mankamenty, chociaż ma też i dobre strony (charakterystyka wg Polskiego i Europejskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin).

  • (+) Pozytywy chemicznej ochrony roślin:
    • umożliwia ograniczenie strat w produkcji żywności niezbędnej dla rosnącej populacji ludności,
    • daje korzyści zdrowotne dzięki poprawie jakości przechowywanej żywności,
    • powoduje ograniczenie strat plonów,
    • nowe środki ochrony roślin – selektywnie stosowane w niewielkich dawkach (dzielonych) szybko ulegają biodegradacji.
  • (-) Negatywne strony tej metody:
    • powoduje powstanie odpornych biotypów wielu agrofagów,
    • sprzyja wyniszczeniu organizmów pożytecznych (drapieżniki i pasożyty szkodników),
    • powoduje zatrucie organizmów wodnych i innych (zachwianie równowagi w ekosystemie),
    • wpływa na kompensację chwastów (na miejsce zniszczonych pojawiają się bardziej odporne),
    • pestycydy długotrwale zalegają w glebie i w wodzie,
    • następuje biokumulacja w łańcuchu pokarmowym,
    • zauważane są pozostałości pestycydów w plonie chronionych roślin,
    • nowe preparaty to wyższe ich ceny.

Należy bezwzględnie pamiętać, że wiodącą rolę w ochronie roślin musi zawsze odgrywać Integrowana Ochrona Roślin. Pozwala ona bowiem ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum i w ten sposób ograniczyć presję na środowisko naturalne. Metoda ta, jak żadna inna, chroni przy tym bioróżnorodność środowiska rolniczego.


Uniknięcie zagrożenia karą grzywny, która wynika jedynie z naruszenia przepisów prawa obowiązującego profesjonalnych użytkowników, wymaga spełnienia kilku wymogów:

Integrowana Ochrona Roślin (IOR)

Użytkownicy profesjonalni stosujący środki ochrony roślin, są bezwzględnie zobligowani uwzględniać wymogi określone w rozporządzeniu MRiRW w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin. Zgodnie z tym dokumentem, producent rolny powinien przed zastosowaniem oprysku wykorzystać wszelkie dostępne działania i metody ochrony przed agrofagami.

Wyłącznie zarejestrowane preparaty

Do ochrony upraw trzeba stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu i stosowania na podstawie wydanych przez ministra rolnictwa zezwoleń lub pozwoleń na handel równoległy. Ich wykaz znajduje się w rejestrze udostępnionym na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Na stronie ministerstwa udostępnione są również etykiety środków, które zawierają komplet informacji.

Zachowanie odpowiednich warunków wykonania zabiegu

Chcąc uniknąć kar dyscyplinarnych użytkownicy profesjonalni muszą także przestrzegać zasad określonych w rozporządzeniu MRiRW z dnia 31 marca 2014 r. Zawarte tam przepisy dotyczące stosowania ŚOR mówią m.in. o tym, że środki stosuje się na terenie otwartym przy użyciu:

  • sprzętu naziemnego w odległości co najmniej 20 m od pasiek,
  • opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych lub sadowniczych w odległości co najmniej 3 m od krawędzi jezdni dróg publicznych, z wyłączeniem dróg publicznych zaliczanych do kategorii dróg gminnych oraz powiatowych,
  • opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych sadowniczych w odległości co najmniej 3 m od zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nieużytkowanych rolniczo, innych niż będących celem zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin,
  • opryskiwaczy ciągnikowych i samobieżnych polowych w odległości co najmniej 1 m od zbiorników i cieków wodnych oraz terenów nieużytkowanych rolniczo, innych niż będących celem zabiegu z zastosowaniem środków ochrony roślin,
  • środki ochrony roślin na terenie otwartym stosuje się, jeżeli prędkość wiatru nie przekracza 4 m/s.

 

 

Źródło rys. – Südzucker Polska

Obowiązkowe szkolenia oraz przestrzeganie zasad BHP


Osoby stosujące środki ochrony roślin, muszą mieć odpowiednie kwalifikacje potwierdzone zaświadczeniem o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin bądź doradztwa dotyczącego środków ochrony roślin lub integrowanej produkcji roślin. Zaświadczenie traci ważność po upływie 5 lat od daty jego wydania.

W myśl obowiązującego prawa – samo przechowywanie i stosowanie preparatów chemicznych wymaga od producenta rolnego posiadania odpowiednich warunków (wydzielone i zabezpieczone magazyny), a także wiedzy (cykliczne szkolenia) oraz sprawnego (skalibrowanego i atestowanego) sprzętu. Wiadomym jest, że jedynie bezwzględne stosowanie się do szeregu przepisów związanych z przechowywaniem i stosowaniem środków ochrony roślin oraz gospodarką opakowaniami po środkach chemicznych może zapewnić rolnikowi oraz konsumentom komfort bezpieczeństwa.

Obowiązkowe badania i kalibracja opryskiwacza

Na posiadaczach opryskiwaczy ciąży obowiązek przeprowadzania okresowych badań, które potwierdzają sprawność techniczną sprzętu – rozp. MRiRW z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie wymagań dotyczących sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin (Dz. U. z 2013 r., poz. 1742).

Pierwsze badanie nowego sprzętu przeprowadza się nie później niż po upływie 5 lat od dnia jego nabycia. Kolejne odbywają się w odstępach 3 letnich. Aby zapewnić prawidłowe stosowanie środków ochrony roślin, do zabiegów można używać wyłącznie sprzętu sprawnego technicznie oraz prawidłowo skalibrowanego. Regularna kalibracja urządzeń do opryskiwania roślin jest nie tylko dobrą praktyką, ale wręcz obowiązkiem każdego użytkownika opryskiwaczy rolniczych. Przepis ten wynika z dyrektywy 2009/128/WE, która stanowi o obowiązku wykonywania tego typu czynności.

Dokumentowanie zabiegów


Trzeba pamiętać, że obowiązujące przepisy obligują właścicieli gruntów lub obiektów magazynowych, gdzie prowadzone są zabiegi ochrony roślin do prowadzenia ewidencji zabiegów. W ewidencji powinniśmy wpisać takie elementy jak: nazwę rośliny, produktu roślinnego lub przedmiotu, powierzchnie na których są wykonywane zabiegi ochrony roślin oraz terminy ich wykonywania, nazwy zastosowanych środków ochrony roślin i ich dawki oraz przyczyny zastosowania środków ochrony.

Ewidencja powinna być przechowywana co najmniej przez okres 3 lat.

Dotkliwe opłaty sankcyjne

Kary, które nakłada Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa przewidziane są w przypadku choćby braku przeglądu opryskiwacza, braku szkolenia operatora wykonującego zabieg czy z powodu braku bieżącej ewidencji stosowana ŚOR. Mogą one w przypadku rolnika wynosić od kilkudziesięciu do kilkuset złotych, a w innym przypadku nawet do wielu tysięcy złotych. Dodatkową karę polegającą na zredukowaniu dopłat bezpośrednich może wymierzyć również ARiMR. Czy zatem warto ryzykować?!

M. Krotoszyński / Wielkopolska Izba Rolnicza

(Visited 2 417 times, 1 visits today)

Leave a Reply